Onze dieren maken onderdeel uit van ons gezin; ons huis is hun huis. Samen zijn we onze eigen mini samenleving. Dan is het op zich wel prettig als we ons gedrag een beetje op elkaar afstemmen. Dat we van elkaar weten wat we willen en bedoelen. Bij honden schijnt conditionering daarvoor een uitermate handige methode te zijn; signalen afgeven die gedrag uitlokken. Maar ja, wij hebben geen hond. Wij hebben katten. En die lijken iets lastiger te conditioneren? Of toch niet?
Neem onze poes Annabel. Annabel is dol op saus. (Of eigenlijk: op brokjes in saus, in van die veel te dure foliepakjes. Met veel geurstof en weinig voedingswaarde. Waarvan ze dan vervolgens vooral de saus van op eet.) Annabel mag van ons één keer per week een schaaltje (brokjes in) saus. Dat feest vindt iedere zaterdag plaats. De grap is dat Annabel de hele week volmaakt tevreden is met de gangbare droge brokjes. Maar vanaf het moment dat wij op zaterdag de slaapkamer uitkomen, drentelt ze druk mauwend heen en weer, tussen het keukenkastje waarin de foliezakjes zich bevinden en het lege voederschaaltje. Annabel is zich naar alle waarschijnlijkheid niet bewust van ons zeven dagen tellende week stelsel. Toch wéét ze dat het zaterdag is. Is het omdat haar mensen op die dag beiden thuis zijn? Omdat haar mensen die dag later uit bed komen? Hoe dan ook: ze vraagt overduidelijk om saus … en het zal ons niet gebeuren dat we het haar vergeten te serveren. Knap staaltje conditionering, toch?
En dan onze kater Tommy. Zodra ’s morgens de slaapkamer deur open gaat, tilt hij zijn koppie op en werpt een blik naar de deur. Als dan ‘de baas’ (ook wel: Chef Voederbak) een stap buiten de kamerdeur zet, vliegt Tommy naar de keuken. Hij weet: verse brokjes in het bakje! Ik zeg: conditionering.
Soms duurt het Tommy echter iets te lang, zo ’s morgens. Als ‘de baas’ zo rond half zeven nog niet aan zijn voederplicht heeft voldaan, neemt Tom plaats aan de buitenzijde van de slaapkamerdeur. Hij start met een zacht miauwen. Dat gaat al snel over in een klaaglijk gejank, dat uithongering doet vermoeden. Hij zet zijn boodschap kracht bij door met zijn beide poten tegen de deur te krabben en tikken. Net zo lang tot ‘de baas’ zuchtend uit bed stapt en het voederbakje voorziet van vers uit het voorraadblik geschepte brokjes. Missie volbracht.
Ja, er is in ons gezinnetje absoluut sprake van conditionering. Wij zijn werkelijk keurig geconditioneerd door onze viervoetige huisgenootjes. Dat hebben Annabel en Tommy toch maar goed voor elkaar gekregen.
